هشدارهای بسیار مهم درباره آب و غذا که در سفر باید رعایت کنید - سفرنامه ترکیه

سلامت در سفر مهم ترین نکته در گردشگری است. مسافران طی سفر خود ممکن است با جاندارانی روبرو شوند که باعث ایجاد اسهال می شوند. این جانداران از طریق مدفوع انسان و حیوان، آب، غذا و سطوح آلوده منتقل، و همراه با غذا خوردن، نوشیدن، دست دادن و روبوسی کردن وارد بدن انسان می شوند. خطر اسهال مسافران را می توان با رعایت غذا و آب تمیز، و بهداشت دست کاهش داد.

قوانین کلی

بهداشت دست ها

بهداشت دست ها هنگام خوردن و نوشیدن بسیار مهم است.

• هرجا که امکان داشت، پیش از دست زدن به غذا، خوردن غذا و پس از توالت، دست های خود را بشویید.
• ممکن است امکانات مربوط به شستن دست ها کم، یا اصلا وجود نداشته باشد؛ بنابراین توصیه می کنیم همواره با خود ژل شست وشو یا دستمال مرطوب همراه داشته باشید.

چند نکته جامع در رابطه با احتیاط در خوردن و نوشیدن وجود دارد. ممکن است تمام این نکات همواره قابل اجرا نباشند، اما هرجا که مقدور بود این قوانین را به کار ببندید تا از بیماری دور بمانید.

• از تمیز بودن ظرف ها، فنجان ها، لیوان ها، و قاشق و چنگال ها مطمئن شوید. می توانید از دستمال های ضدعفونی بهره ببرید.
• اگر قصد خرید از غذاهای خیابانی را داشتید، آن هایی را انتخاب کنید که تازه، و در دمای بالا پخته شذه باشند، و همان لحظه که هنوز داغ است سرو شوند.

هشدارهای غذایی

غذاها، به خصوص گوشت و سبزیجاتی که تازه و به طور کامل پخته شده باشند و همانطور که داغ است سرو شوند، در حالت کلی سالم هستند. از خوردن به جای مانده ها و غذاهایی که بدون پوشش برای مدتی طولانی نگهداری شده اند، خودداری کنید.

به نکات زیر توجه کنید:

• گوشت باید کاملا پخته و به صورت داغ خورده گردد.
• از خوردن به جای مانده گوشت و گوشت های چندبار گرم شده خودداری کنید.
• ماهی و حلزون، حتی اگر به خوبی پخته شوند، می توانند خطرناک باشند. توصیه های محلی را درباره غذاهای دریایی جست وجو و رعایت کنید. اگر باز هم شک داشتید، بهتر است از خوردن آن ها صرف نظر کنید.
• فقط از شیر و محصولات لبنی پاستوریزه بهره ببرید.
• شیر غیرپاستوریزه را حتما بجوشانید.
• پنیر و بستنی را به طور معمول از شیر غیرپاستوریزه تهیه می نمایند. اگر از پاستوریزه بودن این محصولات مطمئن نبودید، برندهایی را خریداری کنید که شناخته شده و معتبر باشند.
• فقط سبزیجاتی را بخورید که به طور کامل پخته شده باشند.
• از خوردن سالاد و گیاهان تازه (حتی اگر در نوشیدنی ها به کار رفته باشند) خودداری کنید.
• از مصرف غذاهای از پیش آماده بعضی مغازه ها خودداری کنید. غذاهایی را بخورید که تازه و به طور کامل پخته شده باشند و علاوه بر این داغ سرو شوند.
• تمام میوه ها را پوست بکنید، حتی گوجه فرنگی.
• خانواده توت فرنگی می تواند منبع عفونت (انگل) سیکلوسپورا (Cyclospora) باشد. شستن این میوه ها سخت است، بنابراین از خوردن آن ها خودداری کنید.

هشدارهای مربوط به آب و مایعات

آب ها نه تنها می توانند شامل ذرات قابل مشاهده و میکروب های خطرناک باشند، بلکه ممکن است آلودگی های شیمیایی را نیز در خود حل نمایند. آب را تنها زمانی بنوشید که از پاک بودنش مطمئن باشید. این آب شامل آبی است که برای تهیه یخ و مسواک زدن استفاده می گردد. بطری های آب معدنی، آب های جوشانده، آب هایی که از طریق مواد شیمیایی، یا فیلترهای قابل اطمینان تصفیه شده باشند، برای تهیه چای و قهوه و دیگر مصارف سالم هستند.

• اگر شیر پاستوریزه نباشد، حتما و بدون شک باید آن را بجوشانید.
• آب میوه های تازه را ممکن است از میوه های نشسته تهیه نموده باشند؛ بنابراین از آب میوه های پاکتی با برند معتبر بهره ببرید.

تصفیه آب

جوشاندن

جوشاندن، مطمئن ترین شیوه برای از بین بردن میکروب ها است، اما اثری بر ذرات و غبار ندارد. یک دقیقه جوشاندن، آب را به طور کامل تصفیه می نماید، اما در ارتفاع بالای 2000 متر که آب در دمای پایین تری به جوش می آید، باید عمل جوشاندن را به مدت 3 دقیقه انجام دهیم. آبی که به این شیوه تصفیه می گردد باید به طور کامل سرد و روی آن پوشانده گردد تا پس از جوشاندن آلوده نگردد.

روش های دیگر

بجز جوشاندن، شیوه های دیگری نیز برای پاکیزه کردن آب وجود دارد که شامل صافش یا فیلتر کردن، استفاده از هالوژن ها، گندزداهای شیمیایی، و/ یا اشعه فرابنفش.

صافش یا فیلتر کردن

صافش باعث به دام انداختن و از بین بردن ذرات و میکروب های موجود در آب می گردد. این روش برای افرادی که تنها به آب های شور مانند آب رودخانه و جریان ها دسترسی دارند، بسیار مناسب است. با اینکه صافش روشی بسیار موثر است، اما ممکن است میکروب ها به خود دستگاه فیلتر چسبیده باشند. سایز منفذ دستگاه فیلتر، کارایی آن را نشان می دهد. سایز بین 0.1 تا 0.4 میکرون برای از بین بردن باکتری و انگل موثر است، اما اثری بر ویروس ها ندارد.

• اگر از این نوع فیلتر استفاده کردید، آب را پس از صافش از طریق جوشاندن یا به صورت شیمیایی تصفیه کنید.
• فیلترهای مختلفی در بازار وجود دارند که بسته به کارایی آن ها، قیمت متفاوتی دارند. به یاد داشته باشید که پیش از استفاده، حتما دستورالعمل کارخانه را مطالعه کنید.

تصفیه با مواد شیمیایی

بعضی فیلترهای تازه، به منظور بالا بردن کارایی، شامل تصفیه شیمیایی نیز هستند. این فیلترها را باید پس از تصفیه اندازه مشخصی آب عوض کرد. این کار ممکن است از حوصله شما خارج باشد، اما در این رابطه سهل انگاری نکنید.

گند زداها

دی اکسید کلر

دی اکسید کلر به شکل قرص یا قطره، با قیمت پایین موجود است و اثربخشی بالایی دارد. دی اکسید کلر باعث از بین رفتن باکتری ها، ویروس ها و بعضی کیست های انگلی در آب می گردد. برای استفاده بهتر، از دستورالعمل روی جلد آن پیروی کنید. این روش بر انگل سیکلوسپورا اثری ندارد.

هالوژن ها

هالوژن ها مقرون به صرفه هستند و استفاده از آن ها بسیار راحت و آسان است. افرادی که مدام در سفر هستند، مانند افرادی که با کوله پشتی به سفر می روند، از این روش استفاده می نمایند. پیش از استفاده، سنگریزه ها و دیگر به جای مانده ها و آشغال ها را بردارید، زیرا کارایی هالوژن ها را کاهش می دهند. این مواد باکتری ها و ویروس ها را از بین می برد، اما بر کیست های انگلی تاثیری ندارد. هالوژن های اصلی شامل موارد زیر هستند:

• کلر

کلر (به طور معمول به شکل سدیم یا کلسیم هیپوکلریت) رایج ترین گندزدا برای تصفیه منابع آبی شهری در دنیا است. نکته مهم کلر، سمی نبودن آن است.

• ید (که استفاده از آن دیگر توصیه نمی گردد)

به دستور اتحادیه اروپا، از اکتبر سال 2009 استفاده از ید به خاطر سمی بودن ممنوع شد. در کشورهای عضور اتحادیه اروپا، دیگر از ید برای تصفیه آب استفاده نمی گردد.

اشعه فرابنفش یا یو وی (UV)

اشعه فرابنفش می تواند باکتری، ویروس و بعضی کیست ها را از بین ببرد. اثربخشی این روش، به اندازه مصرفی (دوز) و مدت زمان تابش فرابنفش بستگی دارد. لازمه این روش، پاک بودن آب است، به این معنا که ذرات معلق در آب وجود نداشته باشند و آب کدر نباشد، در غیر این صورت کارایی دستگاه پایین می آید.

برق کافت نمک (سدیم کلرید)

این دستگاه، یک وسیله دستی است که با عبور بار الکتریکی کم از محلول، اکسیدان هایی چون هیپوکلریت فراوری می نماید. این محلول را به آب موردنظر اضافه می نمایند و باکتری ها، ویروس ها و بعضی انگل ها را از بین می برد. این روش برای از بین بردن سیکلوسپورا موثر نیست.

تهیه امکانات

امکانات و وسایل تصفیه در مغازه های ورزشی و مغازه هایی که وسایل اردو و سفر می فروشند، پیدا می گردد. هر وسیله ای که تهیه می کنید، حتما باید دستورالعمل کارخانه را که روی جلد نوشته شده است بادقت بخوانید تا مطمئن شوید (وسیله مورد نظر) تمام عوامل بیماری زایی را که ممکن است شما را تهدید کند، از بین می برد. کلر را از داروخانه های محلی نیز می توان تهیه کرد. فیلترهای تصفیه آب را با نسخه های مقرون به صرفه تر (که در سوپرمارکت ها وجود دارد) که تنها برای از بین بردن بو و کلر از آب های خانگی است، نباید اشتباه گرفت.

اگر شما نیز تجربه ای در رابطه با سلامت در سفر در کوله بار خود دارید، آن را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.